TỔNG QUAN THỊ TRƯỜNG GỖ THẾ GIỚI
Theo researchandmarkets.com, thị trường gỗ toàn cầu đã và đang chứng kiến những thay đổi đáng kể trong những năm gần đây. Tổng giá trị thị trường sản phẩm gỗ toàn cầu được dự báo sẽ tăng từ 750,14 tỷ USD năm 2023 lên 805,03 tỷ USD năm 2024, đạt tốc độ tăng trưởng kép hàng năm 7,3%. Sự tăng trưởng này chủ yếu do triển vọng kinh tế thuận lợi cũng như nhu cầu mạnh mẽ từ các thị trường lớn. Triển vọng này dự kiến sẽ thúc đẩy đầu tư công, liên doanh và đầu tư trực tiếp nước ngoài, từ đó thúc đẩy thị trường sản xuất gỗ. Châu Á - Thái Bình Dương đang là khu vực chiếm tỉ trọng lớn nhất trong thị trường gỗ, theo sau đó là Bắc Mỹ. Đi cùng với thị trường gỗ toàn cầu, thị trường gỗ Việt Nam cũng có nhiều khởi sắc qua 6 tháng đầu năm 2024.
TỔNG QUAN THỊ TRƯỜNG GỖ VIỆT NAM
Về quy mô thị trường gỗ, hiện Việt Nam đang có khoảng 14,86 triệu hecta rừng, trong đó rừng sản xuất chiếm khoảng 7,96 triệu hecta. Diện tích rừng này là nguồn cung cấp gỗ lớn cho cả tiêu dùng nội địa và xuất khẩu. Sản lượng gỗ khai thác được hằng năm đạt khoảng 25-30 triệu m3. Tuy nhiên, phần lớn gỗ này là từ rừng trồng, với chất lượng chủ yếu phục vụ cho sản xuất gỗ công nghiệp và nội thất. Ngoài khai thác gỗ trong nước, Việt Nam còn nhập khẩu gỗ từ nước ngoài. Tính riêng năm 2023, Việt Nam đã nhập khẩu khoảng 2,19 tỷ USD, chủ yếu là từ Trung Quốc với các mặt hàng chính như: gỗ tròn, gỗ xẻ, gỗ dán, veneer,...
Về xuất khẩu, Việt Nam là một trong những quốc gia xuất khẩu đồ gỗ lớn nhất thế giới. Năm 2023, kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam đạt khoảng 13 tỷ USD, chủ yếu vào các thị trường như: Mỹ, EU, Nhật Bản và Hàn Quốc, từ đó trở thành quốc gia đứng thứ 5 thế giới về kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ cùng với các quốc gia: Trung Quốc, Canada, Mỹ và Đức. Đây cũng chính là lĩnh vực đem lại nhiều khả quan và triển vọng cho ngành gỗ trong 6 tháng đầu năm 2024.
TỔNG QUAN XUẤT KHẨU GỖ VIỆT NAM 2024
Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ 6 tháng đầu năm đạt 7,5 tỷ USD (nếu tính cả lâm sản ngoài gỗ, tổng kim ngạch đạt 7.95 tỷ USD), tăng 23,1% so với cùng kỳ 2023 và đạt 52,5% kế hoạch .Đây cũng là sản phẩm có thặng dư thương mại cao nhất trong nhóm ngành nông-lâm-thuỷ sản. Với kết quả đó, kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ được kỳ vọng có thể thiết lập kỉ lục 17,5 tỷ USD, vượt qua mức mục tiêu 15,2 tỷ USD đã đề ra hồi cuối năm 2023.
Kim ngạch xuất khẩu tăng ở hầu hết các quốc gia do nhu cầu tiêu thụ hàng hóa tăng cao, ngoại trừ Nhật Bản và Hàn Quốc. Trong đó, Ấn Độ có mức tăng trưởng lớn nhất với 94,2%; Trung Quốc tăng trưởng 49,3%; Hoa Kỳ tăng trưởng 24,5%. Hoa Kỳ vẫn là thị trường xuất khẩu lớn nhất của gỗ và sản phẩm gỗ Việt. Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, trong 6 tháng đầu năm 2024, giá trị xuất khẩu sang đất nước này đã đạt 4,07 tỷ USD, chiếm 54,5% tổng kim ngạch. Theo sau đó là thị trường Trung Quốc, đạt 1,05 tỷ USD, chiếm 14% và Nhật Bản đạt 796,8 triệu USD, chiếm 10,7%.
Ở chiều ngược lại, Việt Nam cũng là 1 trong những thị trường nhập khẩu lớn nhất của Mỹ, bên cạnh Canada, Trung Quốc, Brazil và Chile. Hầu hết các mặt hàng gỗ của Việt Nam đều tăng trưởng tích cực, đặc biệt là đồ nội thất gỗ. Kể từ năm 2020, Việt Nam đã vượt qua Trung Quốc để trở thành nước xuất khẩu hàng gỗ nội thất lớn nhất sang Mỹ - thị trường tiêu thụ đồ nội thất lớn nhất thế giới. Theo thông tin từ Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, trong 6 tháng đầu năm 2024, đồ nội thất bằng gỗ nhập khẩu từ Việt Nam chiếm khoảng 41% tổng giá trị nhập khẩu đồ nội thất bằng gỗ của nước này, và là quốc gia có mức tăng trưởng cao nhất trong top 10 thị trường cung cấp đồ nội thất gỗ cho Mỹ.
Dù chưa vào mùa cao điểm về tiêu thụ đồ gỗ nhưng trong những tháng gần đây, xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ Việt Nam vẫn đạt 1,2 - 1,4 tỷ USD mỗi tháng, cho thấy triển vọng tích cực của ngành trong năm 2024.
TRIỂN VỌNG
1. Nhu cầu tiêu thụ sản phẩm gỗ trên thế giới tăng trong thời gian tới
Phân tích chu kì hàng năm cho thấy, nhu cầu nhập khẩu gỗ và sản phẩm gỗ, đặc biệt là các nhóm hàng đồ nội thất bằng gỗ tại các thị trường lớn thường tăng mạnh vào những tháng cuối năm, khi thị trường nhà ở bước vào hoàn thiện và nhu cầu sắm sửa trang thiết bị nội thất để đón chào năm mới tăng cao. Ngoài ra, lạm phát hạ nhiệt tại các thị trường lớn như Hoa Kỳ, EU đã tạo động lực cho hoạt động tiêu dùng tăng, từ đó kì vọng tiếp tục làm khởi sắc thị trường đồ gỗ toàn cầu nói chung và Việt Nam nói riêng.
2. Ngành công nghiệp gỗ Việt Nam có nhiều lợi thế
Việt Nam hiện đang nằm trong khu vực chi phối thị phần sản xuất và xuất khẩu gỗ châu Á và thế giới cùng với các nước như: Trung Quốc, Thái Lan, Indonesia. Ngoài ra, ngành công nghiệp gỗ của Việt Nam lại có nhiều lợi thế như lực lượng lao động tay nghề cao, nguyên liệu dồi dào cả ở trong nước và nhập khẩu, có thể đáp ứng được nhu cầu tiêu thụ cao của thế giới và có nhiều triển vọng xuất khẩu.
3. Mỹ - thị trường nhập khẩu gỗ lớn nhất thế giới có nhiều động thái có lợi cho Việt Nam
Mỹ đã và đang áp thuế rất cao đối với gỗ và sản phẩm gỗ đến từ Trung Quốc, với mức thuế chống bán phá giá là 183,36% và thuế chống trợ cấp từ 22,98% đến 194,9%. Điều đó khiến cho các đơn hàng từ Mỹ dịch chuyển sang các nước xuất khẩu gỗ ở khu vực ASEAN, trong đó có Việt Nam. Mà Việt Nam lại đang là nước xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ lớn nhất ở Đông Nam Á. Do đó, cơ hội cho ngành gỗ Việt Nam tận dụng đơn hàng từ Trung Quốc là rất lớn.
Ngoài ra, Mỹ còn huỷ điều tra đối với Việt Nam. Cụ thể, ngày 17/7, Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công thương) thông báo, Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) đã ban hành kết luận cuối cùng của vụ việc điều tra xem xét phạm vi sản phẩm và chống lẩn tránh thuế chống bán phá giá/chống trợ cấp với tủ gỗ nhập khẩu từ Việt Nam. Theo đó đã hủy bỏ toàn bộ vụ việc điều tra chống lẩn tránh thuế chống bán phá giá/chống trợ cấp với tủ gỗ nhập khẩu từ Việt Nam. Động thái này sẽ khiến xuất khẩu sản phẩm gỗ Việt Nam có thể rộng đường vào Hoa Kỳ và đạt được mức tăng trưởng cao từ nay đến cuối năm.
4. Số lượng chứng nhận FSC tại Việt Nam tăng nhanh
Theo Hội đồng quản trị rừng (FSC), hiện nay đang có khoảng 334.109 hecta rừng được chứng nhận FSC tại Việt Nam, tăng 18,07% so với cuối năm 2023, bao gồm hơn 20.000 hecta rừng tự nhiên chưa bị khai thác rừng trồng. Ngoài ra, Việt Nam còn có nhiều nguồn nguyên liệu FSC khác được chứng nhận như hơn 9.000 hecta tre và 6.000 hecta cao su, với gỗ cao su là nguyên liệu xuất khẩu quan trọng trong thị trường toàn cầu. Điều đó sẽ giúp gỗ và sản phẩm gỗ Việt dễ dàng hơn trong việc tiếp cận các thị trường lớn như Mỹ hay EU - những thị trường khắt khe trong việc đảm bảo tính bền vững và chuyển đổi xanh.
RỦI RO
Mặc dù có nhiều thuận lợi và triển vọng nhưng ngành gỗ vẫn còn phải đối mặt với một số rủi ro nhất định. Đầu tiên là sự tràn vào của sản phẩm Trung Quốc. Việc chính phủ Mỹ áp thuế cao đối với sản phẩm gỗ từ Trung Quốc đã dẫn đến việc sản phẩm nước này có tình trạng thông qua Việt Nam để xuất khẩu hoặc giả mạo xuất xứ Việt Nam để né thuế. Nếu không chứng minh được nguồn gốc xuất khẩu vào Hoa Kỳ, gỗ Việt Nam có thể phải đối mặt với mức thuế tương đương mức thuế mà Hoa Kỳ đang áp lên Trung Quốc.
Ngoài ra, gỗ và các sản phẩm gỗ xuất khẩu sang thị trường lớn như Mỹ và EU tiếp tục chịu áp lực từ các cuộc điều tra phòng vệ thương mại, các rào cản kỹ thuật liên quan đến môi trường, phát triển bền vững và chuyển đổi xanh. Cụ thể, từ cuối năm 2024, châu Âu sẽ thực hiện các luật và quy định nhằm ngăn chặn sự suy thoái rừng.
Comments